Türkiye’de son beş yılda toplam 2 bin 718 konkordato başvurusu yapılırken, 2025 yılı 994 başvuruyla rekor seviyeye ulaştı. Bu sayı, geçen yılın tamamına göre yüzde 73 artış anlamına gelirken, son iki yılda yapılan başvuru sayısı ise bin 565’e ulaştı.
Başvuruların büyük kısmını küçük ve orta ölçekli işletmeler oluştururken, artan faizler, yükselen hammadde ve enerji maliyetleri ile iç talepteki yavaşlama, firmaların nakit akışını olumsuz etkileyerek konkordato başvurularının yükselmesine yol açtı.
İNŞAAT İLK SIRADA, İMALAT TAKİPTE
Sektörel dağılım, krizin hangi alanlarda yoğunlaştığını gösterdi. Yılın ilk sekiz ayında inşaat sektörü 268 başvuruyla zirvede yer aldı. İmalat sanayi 214 başvuruyla ikinci sırada gelirken, toptan ve perakende ticaret 145 başvuruyla üçüncü sıraya yerleşti. Ulaştırma ve depolama faaliyetlerinde 88, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde 61, diğer hizmet faaliyetlerinde ise 52 başvuru gerçekleşti. Enerji, madencilik, tarım ve finans gibi alanlarda toplam 159 başvuru kaydedildi.
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİLERDE RİSK YÜKSEK
Konkordato başvurularındaki sert artışın nedenleri arasında yüksek finansman maliyetlerini, talep daralmasını ve tahsilat sorunları ön plana çıktı. İnşaatta yarım kalan projeler ve artan girdi maliyetleri nakit akışını zorlarken, imalat sanayinde ihracat pazarlarındaki durgunluk ve iç talepteki zayıflama etkili oldu. Toptan ve perakende ticarette ise tüketici güvenindeki gerileme ve borçlanma maliyetlerindeki artışın şirket bilançolarını baskıladı.
Sektör temsilcileri, mevcut gidişatın yılın kalan aylarında da devam etmesi halinde 2025’in son yılların en yüksek konkordato rakamına sahne olabileceğini öngörüyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin bankalara olan borçlarını çevirmekte zorlandığı, tedarik zincirindeki aksaklıkların da durumu ağırlaştırdığı ifade ediliyor.
“SANAYİCİDEN UYARI: ÖNCELİKLE REEL SEKTÖRE OLAN BORÇLAR ÖDENMELİ”
Sanayiciler, mevcut konkordato sisteminin firmalara geçici mühlet tanıyıp kayyum atanması üzerine kurulu olduğunu ve bu süreçte reel sektör borçlarının öncelikli olarak gözetilmediğini vurguladı. Sistemde, firmaların ellerinde para veya mal bulunsa bile kayyum atanmasıyla borçlarını ödeyemediklerini belirten sanayiciler, “Elimizde mal var, piyasaya satsak 1 günde borcu kapatabiliriz ama izin verilmiyor” ifadelerini kullandı.
Bu durum, özellikle banka borçları yüksek olan firmalar için ciddi risk yaratıyor. Bazı firmaların iç piyasaya borcu olmasa da toplam borcun yüzde 95’i bankalara olduğu için zincirleme iflas etkisi oluşabiliyor. Sanayiciler, “Konkordato çeksek 50 firma beraberinde batar. 30 batıyor, 20’si konkordatoya giriyor; böylece ekonomiyi zora düşürüyoruz” uyarısında bulundu.
Sanayiciler, soruna çözüm olarak ise konkordato yasasının güncellemesi ve reel sektör borçlarının öncelikli hale gelmesi gerektiği önerisini yaptı. Konkordato talep eden firmalara tanınan geçici mühlet sırasında öncelikli olarak reel sektör borçlarının ödenmesi gerektiğini belirten sanayiciler, bunun sağlanamadığı durumlarda konkordato talebinin kabul edilmemesini önerdi.
